DIY CINEMA
«Ο κινηματογράφος θα γίνει τέχνη όταν τα μέσα που χρησιμοποιεί θα κοστίζουν όσο το μολύβι και το χαρτί» έλεγε γύρω στα 1930 ο Ζαν Κοκτό. Τα λόγια του έγιναν αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, και αφού κύλησε πολύ νερό στο τεχνολογικό αυλάκι, το κόστος για τη δημιουργία μιας ταινίας κατέβηκε στο… ψυχολογικό όριο των 0 ευρώ. Ταυτόχρονα, η τεχνολογική ανάπτυξη έδωσε τη δυνατότητα ώστε η διάδοση μιας ταινίας να περάσει από τα γαμψά νύχια της κινηματογραφικής βιομηχανίας στα λευκά κρινοδάχτυλα της καλής νεράιδας που λέγεται διαδίκτυο.
Τα ευχάριστα νέα εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλο τον κόσμο, φτάνοντας ακόμη και στις… απάτητες βουνοκορφές της αθηναϊκής και όχι μόνο μητρόπολης. Και τότε στήθηκε το… αντάρτικο. Μην πάει όμως ο νους σας στο κακό, το αντάρτικο της δικής μας ιστορίας έχει το χέρι πατημένο στην... κάμερα, μοντάροντας κατά ριπάς, με στόχο να διασπείρει ανεξέλεγκτα τις εικόνες του, αδιαφορώντας για τις παράπλευρες απώλειες. Πρόκειται για το… αντάρτικο στη βιομηχανία του κινηματογράφου, που συναποτελείται από δεκάδες πλέον «πυρήνες» ανεξάρτητων κινηματογραφιστών.
«Πριν από τρία χρόνια υπήρχαν μόλις 2-3 ομάδες με δουλειές στο ίντερνετ, τώρα είμαστε δεκάδες» μας λέει ο Θάνος Καρβούνης, που συμμετέχει στην άτυπη κινηματογραφική συμμορία tiiinewzfilms. Οι αντάρτες κινηματογραφιστές, έχοντας κατά νου το «βαδίζουμε μαζί και χτυπάμε χώρια», συγκρότησαν ένα δίκτυο από 14 ερασιτεχνικές κινηματογραφικές ομάδες με το όνομα Chain Free, το οποίο ήδη έχει πραγματοποιήσει δύο επιτυχημένα φεστιβάλ.
Οι θιασώτες του ανεξάρτητου κινηματογράφου είναι κυρίως νέοι, φοιτητές και εργαζόμενοι, που ενδιαφέρονται για το διαφορετικό, το cult, αλλά και ένα πιο αγνό είδος δημιουργίας, που δεν το έχει ακουμπήσει το εμπόριο. Το κοινό που τους παρακολουθεί μέσω διαδικτύου ανέρχεται σε χιλιάδες (η πιο δημοφιλής ταινία της tiiinewzfilms έχει 18.000 χτυπήματα στο youtube!)
Μα είναι τόσο εύκολο; «Ναι. Αρκεί να έχεις μια κάμερα, έναν υπολογιστή και μια καλή ιδέα» επιμένει ο Θάνος. Χρειάζεται να αφιερώσεις χρόνο, να έχεις διάθεση για πειραματισμό, ενώ λίγο διάβασμα απ’ το ίντερνετ δεν είναι κακή ιδέα. Με τα πολλά αρχίζουν να με πείθουν και τους ζητάω καμία καλή συμβουλή για το ξεκίνημα. «Πρώτον, do it yourself. Δεύτερον, do it your way. Τρίτον, φροντίστε να το διασκεδάσετε!» είναι η αρχική συνταγή του καλού ερασιτέχνη κινηματογραφιστή. Επίσης, «για τις επικίνδυνες σκηνές χρησιμοποιείτε πάντα… άνεργους λαθρομετανάστες, που κανείς δεν θα μπει στον κόπο να ψάξει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά! Και μην ακούτε όσους σας δίνουν καλές συμβουλές» λένε οι Δημήτρης Παπαβασιλείου και Γιώργος Παπαϊωάννου, μέλη της κινηματογραφικής ομάδας otinanaiproductions.
Το 1999 δύο συμφοιτητές από το ΑΠΘ, ο Δημήτρης Παπαβασιλείου και ο Γιώργος Παπαϊωάννου, αποφάσισαν να γυρίσουν μια ανεξάρτητη no budget ταινία. Ξεκίνησαν 2 άνθρωποι και κατέληξαν 11 «άξεστα κτήνη και μια αθώα κορασίδα». Η πρώτη δουλειά της OTiNaNAi Productions ήταν το The Blair Kitch Project και έκτοτε καταγράφουν στο ενεργητικό τους 13 ταινίες που μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν από το www.otinanaiproductions.gr.
Την υπόθεση της καινούργιας τους ταινίας Δον Δημήτριος μάς αποκαλύπτουν σε παγκόσμια πρώτη: «Βρισκόμαστε σε ένα σουρεαλιστικό παράλληλο σύμπαν στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη. Η πόλη έχει τον δικό της προστάτη-ήρωα, τον Σούπερ Δημήτριο. Μεταμφιεσμένος ως Δημήτρης Χριστοφορίδης, δημοσιογράφος στο περιοδικό «Χρυσή Ιερουσαλήμ», ζει ανάμεσα στους πολίτες και καταπολεμά το έγκλημα. Το βράδυ των εγκαινίων του νέου δημαρχείου Θεσσαλονίκης, ο χειρότερος εφιάλτης της πόλης χτυπά και απειλεί τη Νύμφη του Θερμαϊκού. Ο Σούπερ Δημήτριος έχει μόνο 24 ώρες για να αποτρέψει το σατανικό σχέδιό του…»
Η Άτυπη Κινηματογραφική Συμμορία tiiinewzfilms δημιουργήθηκε το 2006 από μια παρέα φοιτητών της Γεωπονικής, που είχε βαρεθεί τα μαθήματα της σχολής κι «αποφάσισε να πάρει την… τέχνη στα χέρια της». Μετά από 4 μήνες εντατικής δουλειάς μάς παρουσίασαν το «V for Veronica».
Από τότε δημιουργούν ακατάπαυστα: έχουν ήδη φτιάξει 1 ταινία μεσαίου μήκους, 5 μικρού, 6 video clip και 2 video art (όλα στο www.tnfilms.gr). Μάλιστα, έχουν λάβει και τιμητική διάκριση στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, για την ταινία Καφέ στην Μπενάκη.
Όπως μας λένε, «τώρα που η τρομοκρατία της κρίσης τσακίζει τα όνειρα της νέας γενιάς για ένα καλύτερο αύριο, η tiiinewzfilms σηκώνει από το έδαφος τα πιο πρωτόγονα κι ακατέργαστα κινηματογραφικά της ένστικτα κι εξαπολύει απειλές και υποσχέσεις για ακόμα πιο βλάσφημες, ακόμα πιο προβοκατόρικες δημιουργίες».
DIY τέχνη
Σκάρωσε τη δική σου θεατρική παράσταση, ταινία, μουσική, τέχνη. Παραμέρισε δισκογραφικές εταιρίες, εταιρείες παραγωγής και προώθησης, γκαλερί, ατζέντηδες, καλλιτεχνικό κύκλωμα. Κάν’ το όπως οι πρώιμοι μπλουζίστες, οι αβάν γκαρντ δημιουργοί του Dada και του Fluxus, το Living Theater, το indie cinema, οι underground ρόκερς, οι «low bap» χιπχοπάδες, οι ανεξάρτητοι παραγωγοί της electro σκηνής.
Το πειραματικό, αναρχικό, διαδραστικό Living Theater των Τζούλιαν Μπεκ - Τζούντιθ Μαλίνα νοηματοδότησε το σύγχρονο θέατρο δρόμου, έγραψε ιστορία στα 60s-70s και εξακολουθεί να υφίσταται, έχοντας στο μεταξύ επηρεάσει πλήθος δημιουργούς. Με το βλέμμα στους πρωτοπόρους Τσάρλι Τσάπλιν, Όρσον Γουέλς, Ντένις Χόπερ, το σύγχρονο indie cinema, που προήλθε βασικά από το ανεξάρτητο γαλλικό και αμερικανικό σινεμά των 70s, έβγαλε πολλούς σπουδαίους κινηματογραφιστές (Ζαν Λικ Γκοντάρ, Γκας βαν Σαντ κ.ά.). Ανέδειξε επίσης ανεξάρτητα φεστιβάλ, όπως το Sundance, από όπου πέρασαν μεταξύ άλλων οι Τζέιμς Τζάρμους, Κουέντιν Ταραντίνο, Στίβεν Σόντενμπεργκ.
Οι καλλιτέχνες του Fluxus δημιουργούσαν με ό,τι υλικό βρισκόταν εύκαιρο. Έφτιαχναν επί πλέον συλλογικά έργα τέχνης, όπου ο ένας «συμπλήρωνε» τον άλλο. Όπως το κίνημα του Dada στα 30s, που θεωρείται πρόγονός του, έτσι και το Fluxus υπήρξε πολιτικοποιημένο, αντισυμβατικό, ανατρεπτικό, όπως τα «αμεσοδημοκρατικά πρότζεκτ» του Τζόζεφ Μπέις. Προκλητικά χαμηλές ήταν οι τιμές έργων και εκδόσεων, όπως τα περίφημα «κουτιά» του Τζόζεφ Μάκιουνας ή το ιστορικό «Something Else Press» του Ντικ Χίγκινς (1964-1974). Οι δημοπρασίες ήταν ανοιχτές, το copyright ανύπαρκτο. Το πνεύμα του Fluxus επιβιώνει σε αυθόρμητα εικαστικά, μουσικά και θεατρικά χάπενινγκ, περφόρμανς πολυμέσων, στη web art κ.λπ. Πολλά χαρακτηριστικά του υιοθέτησε και η νέα βρετανική τέχνη προτού αρχίσει να στριμώχνεται στις επώνυμες γκαλερί.
Στη μουσική, η πλέον εύφημη μνεία αφορά το πανκ, το κίνημα που έκανε κυριολεκτικά τρόπο ζωής τη φιλοσοφία τού «φτιάξ’ το μόνος σου» σε νότες, μόδα, διασκέδαση, διαμονή, επικοινωνία, lifestyle. Δόξα και τιμή σε Sex Pistols, X-Ray Spex, Buzzcocks, Dead Kennedys και προπαντός στην ανένδοτη μέχρι τέλους κολεκτίβα των Crass! Το εναλλακτικό χιπ χοπ, το grunge rock, η indie electro σκηνή ακολούθησαν παρόμοια μονοπάτια. Τα ελεύθερα, open air μουσικά φεστιβάλ του ’60 αναβίωσαν εντυπωσιακά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έστω κι αν τα περισσότερα δεν απέφυγαν εν τέλει την εμπορευματοποίηση. Εξάλλου πολλοί μουσικοί προωθούν πλέον οι ίδιοι τη δουλειά τους μέσα από ιστότοπους, όπως myspace, artistshare κ.ά. Ακόμα και γνωστά ονόματα, όπως οι Trent Reznor, Wilco, Radiohead, έχουν κυκλοφορήσει δωρεάν άλμπουμ τους στο διαδίκτυο. Άλλοι, όπως οι Archive, έγιναν σούπερ σταρ μέσα από αυτό. Τελικά, τα μόνα που χρειάζεσαι είναι ένα laptop, ένα άλφα ταλέντο και, προπαντός, ψυχή βαθιά.
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, και αφού κύλησε πολύ νερό στο τεχνολογικό αυλάκι, το κόστος για τη δημιουργία μιας ταινίας κατέβηκε στο… ψυχολογικό όριο των 0 ευρώ. Ταυτόχρονα, η τεχνολογική ανάπτυξη έδωσε τη δυνατότητα ώστε η διάδοση μιας ταινίας να περάσει από τα γαμψά νύχια της κινηματογραφικής βιομηχανίας στα λευκά κρινοδάχτυλα της καλής νεράιδας που λέγεται διαδίκτυο.
Τα ευχάριστα νέα εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλο τον κόσμο, φτάνοντας ακόμη και στις… απάτητες βουνοκορφές της αθηναϊκής και όχι μόνο μητρόπολης. Και τότε στήθηκε το… αντάρτικο. Μην πάει όμως ο νους σας στο κακό, το αντάρτικο της δικής μας ιστορίας έχει το χέρι πατημένο στην... κάμερα, μοντάροντας κατά ριπάς, με στόχο να διασπείρει ανεξέλεγκτα τις εικόνες του, αδιαφορώντας για τις παράπλευρες απώλειες. Πρόκειται για το… αντάρτικο στη βιομηχανία του κινηματογράφου, που συναποτελείται από δεκάδες πλέον «πυρήνες» ανεξάρτητων κινηματογραφιστών.
«Πριν από τρία χρόνια υπήρχαν μόλις 2-3 ομάδες με δουλειές στο ίντερνετ, τώρα είμαστε δεκάδες» μας λέει ο Θάνος Καρβούνης, που συμμετέχει στην άτυπη κινηματογραφική συμμορία tiiinewzfilms. Οι αντάρτες κινηματογραφιστές, έχοντας κατά νου το «βαδίζουμε μαζί και χτυπάμε χώρια», συγκρότησαν ένα δίκτυο από 14 ερασιτεχνικές κινηματογραφικές ομάδες με το όνομα Chain Free, το οποίο ήδη έχει πραγματοποιήσει δύο επιτυχημένα φεστιβάλ.
Οι θιασώτες του ανεξάρτητου κινηματογράφου είναι κυρίως νέοι, φοιτητές και εργαζόμενοι, που ενδιαφέρονται για το διαφορετικό, το cult, αλλά και ένα πιο αγνό είδος δημιουργίας, που δεν το έχει ακουμπήσει το εμπόριο. Το κοινό που τους παρακολουθεί μέσω διαδικτύου ανέρχεται σε χιλιάδες (η πιο δημοφιλής ταινία της tiiinewzfilms έχει 18.000 χτυπήματα στο youtube!)
Μα είναι τόσο εύκολο; «Ναι. Αρκεί να έχεις μια κάμερα, έναν υπολογιστή και μια καλή ιδέα» επιμένει ο Θάνος. Χρειάζεται να αφιερώσεις χρόνο, να έχεις διάθεση για πειραματισμό, ενώ λίγο διάβασμα απ’ το ίντερνετ δεν είναι κακή ιδέα. Με τα πολλά αρχίζουν να με πείθουν και τους ζητάω καμία καλή συμβουλή για το ξεκίνημα. «Πρώτον, do it yourself. Δεύτερον, do it your way. Τρίτον, φροντίστε να το διασκεδάσετε!» είναι η αρχική συνταγή του καλού ερασιτέχνη κινηματογραφιστή. Επίσης, «για τις επικίνδυνες σκηνές χρησιμοποιείτε πάντα… άνεργους λαθρομετανάστες, που κανείς δεν θα μπει στον κόπο να ψάξει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά! Και μην ακούτε όσους σας δίνουν καλές συμβουλές» λένε οι Δημήτρης Παπαβασιλείου και Γιώργος Παπαϊωάννου, μέλη της κινηματογραφικής ομάδας otinanaiproductions.
Το 1999 δύο συμφοιτητές από το ΑΠΘ, ο Δημήτρης Παπαβασιλείου και ο Γιώργος Παπαϊωάννου, αποφάσισαν να γυρίσουν μια ανεξάρτητη no budget ταινία. Ξεκίνησαν 2 άνθρωποι και κατέληξαν 11 «άξεστα κτήνη και μια αθώα κορασίδα». Η πρώτη δουλειά της OTiNaNAi Productions ήταν το The Blair Kitch Project και έκτοτε καταγράφουν στο ενεργητικό τους 13 ταινίες που μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν από το www.otinanaiproductions.gr.
Την υπόθεση της καινούργιας τους ταινίας Δον Δημήτριος μάς αποκαλύπτουν σε παγκόσμια πρώτη: «Βρισκόμαστε σε ένα σουρεαλιστικό παράλληλο σύμπαν στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη. Η πόλη έχει τον δικό της προστάτη-ήρωα, τον Σούπερ Δημήτριο. Μεταμφιεσμένος ως Δημήτρης Χριστοφορίδης, δημοσιογράφος στο περιοδικό «Χρυσή Ιερουσαλήμ», ζει ανάμεσα στους πολίτες και καταπολεμά το έγκλημα. Το βράδυ των εγκαινίων του νέου δημαρχείου Θεσσαλονίκης, ο χειρότερος εφιάλτης της πόλης χτυπά και απειλεί τη Νύμφη του Θερμαϊκού. Ο Σούπερ Δημήτριος έχει μόνο 24 ώρες για να αποτρέψει το σατανικό σχέδιό του…»
Η Άτυπη Κινηματογραφική Συμμορία tiiinewzfilms δημιουργήθηκε το 2006 από μια παρέα φοιτητών της Γεωπονικής, που είχε βαρεθεί τα μαθήματα της σχολής κι «αποφάσισε να πάρει την… τέχνη στα χέρια της». Μετά από 4 μήνες εντατικής δουλειάς μάς παρουσίασαν το «V for Veronica».
Από τότε δημιουργούν ακατάπαυστα: έχουν ήδη φτιάξει 1 ταινία μεσαίου μήκους, 5 μικρού, 6 video clip και 2 video art (όλα στο www.tnfilms.gr). Μάλιστα, έχουν λάβει και τιμητική διάκριση στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, για την ταινία Καφέ στην Μπενάκη.
Όπως μας λένε, «τώρα που η τρομοκρατία της κρίσης τσακίζει τα όνειρα της νέας γενιάς για ένα καλύτερο αύριο, η tiiinewzfilms σηκώνει από το έδαφος τα πιο πρωτόγονα κι ακατέργαστα κινηματογραφικά της ένστικτα κι εξαπολύει απειλές και υποσχέσεις για ακόμα πιο βλάσφημες, ακόμα πιο προβοκατόρικες δημιουργίες».
DIY τέχνη
Σκάρωσε τη δική σου θεατρική παράσταση, ταινία, μουσική, τέχνη. Παραμέρισε δισκογραφικές εταιρίες, εταιρείες παραγωγής και προώθησης, γκαλερί, ατζέντηδες, καλλιτεχνικό κύκλωμα. Κάν’ το όπως οι πρώιμοι μπλουζίστες, οι αβάν γκαρντ δημιουργοί του Dada και του Fluxus, το Living Theater, το indie cinema, οι underground ρόκερς, οι «low bap» χιπχοπάδες, οι ανεξάρτητοι παραγωγοί της electro σκηνής.
Το πειραματικό, αναρχικό, διαδραστικό Living Theater των Τζούλιαν Μπεκ - Τζούντιθ Μαλίνα νοηματοδότησε το σύγχρονο θέατρο δρόμου, έγραψε ιστορία στα 60s-70s και εξακολουθεί να υφίσταται, έχοντας στο μεταξύ επηρεάσει πλήθος δημιουργούς. Με το βλέμμα στους πρωτοπόρους Τσάρλι Τσάπλιν, Όρσον Γουέλς, Ντένις Χόπερ, το σύγχρονο indie cinema, που προήλθε βασικά από το ανεξάρτητο γαλλικό και αμερικανικό σινεμά των 70s, έβγαλε πολλούς σπουδαίους κινηματογραφιστές (Ζαν Λικ Γκοντάρ, Γκας βαν Σαντ κ.ά.). Ανέδειξε επίσης ανεξάρτητα φεστιβάλ, όπως το Sundance, από όπου πέρασαν μεταξύ άλλων οι Τζέιμς Τζάρμους, Κουέντιν Ταραντίνο, Στίβεν Σόντενμπεργκ.
Οι καλλιτέχνες του Fluxus δημιουργούσαν με ό,τι υλικό βρισκόταν εύκαιρο. Έφτιαχναν επί πλέον συλλογικά έργα τέχνης, όπου ο ένας «συμπλήρωνε» τον άλλο. Όπως το κίνημα του Dada στα 30s, που θεωρείται πρόγονός του, έτσι και το Fluxus υπήρξε πολιτικοποιημένο, αντισυμβατικό, ανατρεπτικό, όπως τα «αμεσοδημοκρατικά πρότζεκτ» του Τζόζεφ Μπέις. Προκλητικά χαμηλές ήταν οι τιμές έργων και εκδόσεων, όπως τα περίφημα «κουτιά» του Τζόζεφ Μάκιουνας ή το ιστορικό «Something Else Press» του Ντικ Χίγκινς (1964-1974). Οι δημοπρασίες ήταν ανοιχτές, το copyright ανύπαρκτο. Το πνεύμα του Fluxus επιβιώνει σε αυθόρμητα εικαστικά, μουσικά και θεατρικά χάπενινγκ, περφόρμανς πολυμέσων, στη web art κ.λπ. Πολλά χαρακτηριστικά του υιοθέτησε και η νέα βρετανική τέχνη προτού αρχίσει να στριμώχνεται στις επώνυμες γκαλερί.
Στη μουσική, η πλέον εύφημη μνεία αφορά το πανκ, το κίνημα που έκανε κυριολεκτικά τρόπο ζωής τη φιλοσοφία τού «φτιάξ’ το μόνος σου» σε νότες, μόδα, διασκέδαση, διαμονή, επικοινωνία, lifestyle. Δόξα και τιμή σε Sex Pistols, X-Ray Spex, Buzzcocks, Dead Kennedys και προπαντός στην ανένδοτη μέχρι τέλους κολεκτίβα των Crass! Το εναλλακτικό χιπ χοπ, το grunge rock, η indie electro σκηνή ακολούθησαν παρόμοια μονοπάτια. Τα ελεύθερα, open air μουσικά φεστιβάλ του ’60 αναβίωσαν εντυπωσιακά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έστω κι αν τα περισσότερα δεν απέφυγαν εν τέλει την εμπορευματοποίηση. Εξάλλου πολλοί μουσικοί προωθούν πλέον οι ίδιοι τη δουλειά τους μέσα από ιστότοπους, όπως myspace, artistshare κ.ά. Ακόμα και γνωστά ονόματα, όπως οι Trent Reznor, Wilco, Radiohead, έχουν κυκλοφορήσει δωρεάν άλμπουμ τους στο διαδίκτυο. Άλλοι, όπως οι Archive, έγιναν σούπερ σταρ μέσα από αυτό. Τελικά, τα μόνα που χρειάζεσαι είναι ένα laptop, ένα άλφα ταλέντο και, προπαντός, ψυχή βαθιά.
